Zakaz sprzedaży samochodów spalinowych od 2035 roku budzi ogromne kontrowersje wśród europejskich polityków, producentów aut i konsumentów, stając się jednym z najbardziej dyskutowanych tematów unijnej polityki klimatycznej. Przepisy przyjęte przez Unię Europejską mają na celu całkowitą redukcję emisji CO2 z nowych pojazdów, co w praktyce oznacza koniec sprzedaży tradycyjnych aut z silnikami benzynowymi, diesla oraz hybryd. Ale czy ten ambitny plan rzeczywiście wejdzie w życie w zaplanowanym terminie? Przyjrzyjmy się szczegółom tej regulacji i jej potencjalnym skutkom.
Czym dokładnie jest zakaz rejestracji aut spalinowych?
Unijny zakaz sprzedaży samochodów spalinowych to w rzeczywistości rozporządzenie dotyczące drastycznego obniżenia emisji CO2 z transportu samochodowego. Zgodnie z przyjętymi przepisami, od 2035 roku emisje z nowych pojazdów mają być zmniejszone o 100% w porównaniu z poziomem z 2021 roku. W praktyce oznacza to, że po 2035 roku w Unii Europejskiej nie będzie możliwa rejestracja nowych samochodów napędzanych:
- Silnikami benzynowymi
- Silnikami diesla
- Silnikami zasilanymi gazem LPG
- Pojazdami hybrydowymi (w tym plug-in)
Warto podkreślić, że zakaz dotyczy wyłącznie nowych samochodów wprowadzanych na rynek po 2035 roku, a nie pojazdów już zarejestrowanych. Oznacza to, że posiadacze aut spalinowych zarejestrowanych przed końcem 2034 roku będą mogli nadal z nich korzystać, a także sprzedawać je na rynku wtórnym bez żadnych ograniczeń.
Harmonogram wdrażania zakazu i okres przejściowy
Wdrażanie restrykcji dotyczących emisji CO2 z pojazdów będzie przebiegać stopniowo:
Do 2030 roku:
- Redukcja emisji CO2 z nowych samochodów osobowych o 55%
- Redukcja emisji CO2 z nowych pojazdów dostawczych o 50%
Lata 2030-2034:
- Okres przejściowy z dalszym zaostrzaniem limitów emisji
- Producenci będą musieli oferować coraz więcej pojazdów nisko- i zeroemisyjnych
Od 2035 roku:
- Pełne wejście w życie zakazu rejestracji nowych aut spalinowych
- Na rynek będą mogły trafiać wyłącznie pojazdy zeroemisyjne
Warto odnotować, że w 2026 roku planowany jest przegląd skuteczności regulacji, który może potencjalnie prowadzić do modyfikacji zarówno treści przepisów, jak i terminów ich wdrażania.
Wyjątki od zakazu – czy będą alternatywy?
Choć przepisy wydają się radykalne, przewidziano pewne wyjątki:
- Pojazdy na paliwa syntetyczne (e-paliwa) – auta z silnikami spalinowymi zasilane paliwami, których spalanie jest neutralne dla klimatu pod względem emisji CO2, nadal będą mogły być rejestrowane
- Pojazdy wodorowe – samochody wykorzystujące wodór jako paliwo (zarówno w ogniwach paliwowych, jak i w silnikach spalinowych) również będą dozwolone
- Używane samochody spalinowe – zakaz nie obejmuje pojazdów zarejestrowanych przed 2035 rokiem, które będzie można nadal użytkować i sprzedawać na rynku wtórnym
Środowiskowe uzasadnienie zakazu
Redukcja emisji gazów cieplarnianych stanowi główny cel wprowadzenia zakazu sprzedaży aut spalinowych. Według danych przytaczanych w źródłach:
- Transport odpowiada za około 25% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE
- W ostatnich 30 latach poziom emisji CO2 z transportu wzrósł o ponad 33%
- Przy obecnych trendach do 2050 roku emisja CO2 z transportu spadłaby jedynie o 22%, co jest niewystarczające do osiągnięcia celów neutralności klimatycznej
Wprowadzenie zakazu ma przyspieszyć transformację w kierunku zeroemisyjnej mobilności i pomóc w realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu.
Gospodarcze konsekwencje zakazu
Wpływ na przemysł motoryzacyjny
Zakaz sprzedaży samochodów spalinowych wymusi fundamentalną transformację europejskiego przemysłu motoryzacyjnego:
- Producenci będą zmuszeni do szybkiej adaptacji i transformacji technologicznej
- Konieczne będą ogromne inwestycje w badania i rozwój pojazdów elektrycznych
- Niektóre firmy, jak Volkswagen, już zapowiedziały całkowite przejście na produkcję aut elektrycznych do 2030 roku
- Zmianie ulegnie model biznesowy całej branży motoryzacyjnej
Jednocześnie, jak wskazują niektórzy europosłowie, transformacja może zagrażać miejscom pracy:
- W europejskiej motoryzacji pracuje około 14 milionów osób
- W Polsce sektor ten zatrudnia niemal 200 000 pracowników
- Fabryki międzynarodowych koncernów produkują w Polsce około 800 000 samochodów rocznie
Wpływ na konsumentów
Dla przeciętnego kierowcy zakaz sprzedaży nowych aut spalinowych będzie oznaczał:
- Konieczność rozważenia zakupu pojazdu elektrycznego lub wodorowego przy wymianie samochodu po 2035 roku
- Możliwe wyższe koszty zakupu nowego pojazdu (przynajmniej w początkowym okresie)
- Dostęp do rynku wtórnego aut spalinowych, który nadal będzie funkcjonował
- Potencjalnie niższe koszty eksploatacji w przypadku pojazdów elektrycznych
Debata polityczna i możliwe rewizje przepisów
Zakaz sprzedaży samochodów spalinowych spotyka się z rosnącym sprzeciwem zarówno ze strony polityków, jak i konsumentów:
- W sondażu przeprowadzonym w Polsce w 2023 roku, aż 76% respondentów wyraziło sprzeciw wobec zakazu
- Polska jako jedyna głosowała przeciwko tym przepisom podczas przyjmowania rozporządzenia przez Radę UE
- Włochy i Niemcy dążą do przyspieszenia przeglądu przepisów, który pierwotnie zaplanowano na 2026 rok
- Polscy europosłowie, w tym Dariusz Joński, zapowiadają inicjatywę rewizji przepisów w Parlamencie Europejskim
Co istotne, w 2025 roku pojawiły się pierwsze sygnały możliwej zmiany podejścia:
- Komisja Europejska wykreśliła z dokumentów zapis potwierdzający bezwzględne wyegzekwowanie zakazu
- Komisarz ds. zrównoważonego transportu i turystyki zapowiedział, że decyzja co do utrzymania planowanego zakazu ma zapaść jeszcze w 2025 roku
- Spowolnienie sprzedaży samochodów elektrycznych w Europie (-3% w 2024 roku) przy jednoczesnym wzroście o 40% w Chinach stawia pod znakiem zapytania realność zakładanych celów
Alternatywy dla silników spalinowych
W świetle nadchodzących zmian, producenci intensywnie rozwijają alternatywne układy napędowe:
Pojazdy elektryczne (BEV):
- Zeroemisyjne podczas jazdy
- Rosnący zasięg dzięki rozwojowi technologii akumulatorów
- Niższe koszty eksploatacji niż w przypadku pojazdów spalinowych
Samochody wodorowe:
- Wykorzystują wodór do produkcji energii elektrycznej w ogniwach paliwowych
- Zerowa emisja (jedynym produktem ubocznym jest woda)
- Krótszy czas tankowania w porównaniu do ładowania pojazdów elektrycznych
Pojazdy na paliwa syntetyczne:
- Wykorzystują tradycyjne silniki spalinowe
- Paliwa produkowane są z wykorzystaniem energii odnawialnej
- Obecnie droższe od tradycyjnych paliw ze względu na małą skalę produkcji
Globalny kontekst zakazu spalinówek
Warto spojrzeć na plany dotyczące zakazu samochodów spalinowych w szerszym, globalnym kontekście:
- Chiny, które wcześniej zapowiadały podobne działania, przesunęły ogólnokrajowy zakaz sprzedaży aut spalinowych na 2060 rok
- Prowincja Hainan w Chinach wprowadzi zakaz pilotażowo od 2030 roku
- Wielka Brytania przyspieszyła zakaz rejestracji samochodów spalinowych, choć wyłączyła spod niego pojazdy hybrydowe
Ta różnorodność podejść pokazuje, że globalna transformacja transportu przebiega w różnym tempie i z różnymi założeniami.
Wyzwania infrastrukturalne
Jednym z kluczowych wyzwań dla powodzenia zakazu aut spalinowych jest rozwój odpowiedniej infrastruktury:
- Konieczność budowy rozległej sieci stacji ładowania pojazdów elektrycznych
- Potrzeba zwiększenia produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych
- Rozbudowa infrastruktury dla pojazdów wodorowych
- Rozwój technologii produkcji paliw syntetycznych na dużą skalę
Jak zauważają eksperci i politycy, aktualnie infrastruktura nie jest gotowa na całkowitą elektryfikację transportu, co stawia pod znakiem zapytania realność wprowadzenia zakazu w zakładanym terminie.
Przyszłość zakazu aut spalinowych
Zakaz sprzedaży nowych samochodów spalinowych od 2035 roku jest ambitnym elementem unijnej polityki klimatycznej, który ma doprowadzić do całkowitej eliminacji emisji CO2 z transportu drogowego. Jego wdrożenie napotyka jednak na rosnący opór polityczny i wątpliwości co do wykonalności technicznej i ekonomicznej.
Kluczowe czynniki, które będą wpływać na przyszłość tego zakazu to:
- Tempo rozwoju technologii pojazdów elektrycznych i alternatywnych
- Rozwój niezbędnej infrastruktury
- Akceptacja społeczna i preferencje konsumentów
- Presja polityczna i gospodarcza
- Globalny kontekst konkurencyjności przemysłu motoryzacyjnego
Najbliższe lata, a szczególnie zapowiadany na 2026 rok przegląd skuteczności regulacji, pokażą czy i w jakiej formie zakaz ostatecznie wejdzie w życie. Niezależnie od finalnych decyzji politycznych, kierunek transformacji w stronę niskoemisyjnego transportu wydaje się przesądzony, choć tempo i metody jego realizacji pozostają przedmiotem intensywnej debaty.
